Wie vreemd gaat, kan vreemd vertellen.
Oorspronkelijk: wie reist, ziet veel dat thuis verteld kan worden. Van zeelieden:
wie buitengaats is, kan binnengaats verhalen. De tegenstelling zit hem in "thuis",
"het eigene" enerzijds en het verre vreemde anderzijds. Thuis was alles bekend,
elders alles onbekend. Enkele eeuwen geleden was het gebruikelijk dat reizigers
in de herbergen waar zij overnachtten een tijdelijke relatie met een vrouw aangingen.
De waard of gastheer voelde zich hier zelfs enigermate verantwoordelijk voor.
Bekend zijn verhalen dat de reiziger bij de vrouw van de waard sliep. Door deze
gebruiken heeft in de seksistische negentiende eeuw het in den vreemde gaan of
vreemd gaan de zeer beperkte betekenis gekregen van een seksuele verhouding met
een ander dan de eigen vrouw.
Zo kreeg ook het "vreemd vertellen" in het spreekwoord een andere betekenis: wie
vreemd gaat, gaat eromheen draaien, gaat liegen om dat te verbergen. Het ganse
spreekwoord werd seksistisch verdraaid. Men vroeg de reiziger niet meer naar zijn
ervaringen in het vreemde land, maar probeerde uit te vissen of hij daar een
extramatrimoniale relatie had. En als deze dan toch over het vreemde land vertelde,
grinnikte men dat weg: "Wie vreemd gaat, kan vreemd vertellen." Dat komt ook nu
nog voor. Op deze wijze wordt de rijke, oorspronkelijke betekenis van het spreekwoord,
waaruit een oprechte belangstelling voor onbekende landen en volkeren spreekt, verdrongen.
Bekijk alle spreekwoorden met als zoekwoord:
vreemd,
vertel(len).
|
